Borçlanma Araçları Nelerdir?

Borçlanma Araçları

Borçlanma Araçları, herhangi bir ürünü ihraç etmek isteyen şirketlerin ve kurumların, yatırımcılardan borç istemesini ifade eden ekonomi kavramı türüdür. Söz konusu olan ekonomi kavramı türünün diğer adına sabit getirili menkul kıymetler denir.

Borçlanma Araçları Nelerdir?

Borçlanma araçları 11 tanedir. Bunlar;

• Devlet iç borçlanma senetleri(DİBS)
• Banka bonoları
• Finansman bonoları
• Özel sektör tahvilleri
• Varlık teminatlı menkul kıymetler(VTMK)
• İpotek teminatlı menkul kıymetler(İTMK)
• Varlığa dayalı menkul kıymetler(VDMK)
• İpoteğe dayalı menkul kıymetler(İDMK)
• Gelir ortaklığı senetleri(GOS)
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası(TCMB) likidite senetleri
• Gelire endeksli senetler(GES)

Devlet iç borçlanma senetleri(DİBS), hazine müsteşarlığı tarafından yurt içi piyasalara ihraç edilen borçlanma aracı türüdür. Bu borçlanma aracı türünde borçlu taraf devlettir. Söz konusu olan borçlanma araçları türünde borçlu taraf devlet olduğu için bu tür evraklara yatırım yapmak oldukça güvenlidir.

Devlet İç Borçlanma Senetleri(DİBS)’nin Temel Özellikleri Nelerdir?

Devlet iç borçlanma senetleri(DİBS)’nin temel özellikleri 5 tanedir. Bunlar;

• Sabit getirili menkul kıymetler içerisinde yer alan borçlanma araçları türü olması, devlet iç borçlanma senetleri(DİBS)’nin temel özelliklerinden biridir.
• Risk oranı minimum seviye de olan borçlanma aracı türü olması, bu borçlanma aracı türünün temel özellikleri arasında yer alır.
• Uzun vade de çok iyi kazanç sağlayan borçlanma aracı türü olması, söz konusu olan borçlanma aracı türünün temel özellikleri arasında yer almaktadır.
• Devletin bütçe açıklarını finanse edebilmek amacı ile kullanılan borçlanma aracı türü olması, devlet iç borçlanma senetleri(DİBS)’nin temel özelliklerinden biridir.
• İkincil piyasalarda işlem gören borçlanma aracı türü olması, bu borçlanma aracı türünün temel özellikleri arasında yer alır.

Banka bonoları, kendilerine kaynak yaratmak isteyen bankalar tarafından çıkarılan borçlanma aracı türüdür. Söz konusu olan borçlanma aracı türünde borçlu taraf bankadır. Bu borçlanma araçları türünde borçlu taraf banka olduğu için ve söz konusu olan evraklar sermaye piyasası kurulu(SPK) tarafından denetlendiği için bu tür evraklara yatırım yapmak oldukça güvenlidir.

Devlet İç Borçlanma Senetleri(DİBS)’nin Sınıflandırılması

Devlet İç Borçlanma Senetleri(DİBS), 5 farklı şekilde sınıflandırılır. Bunlar;

• Devlet iç borçlanma senetleri(DİBS), vadelerine göre sınıflandırılır.
• Bu borçlanma aracı türü, ihraç yöntemlerine göre sınıflandırılır.
• Söz konusu olan borçlanma aracı türü, ihraç edildikleri para birimi cinsine göre sınıflandırılır.
• Devlet iç borçlanma senetleri(DİBS), faiz ödeme türlerine göre sınıflandırılır.
• Bu borçlanma araçları türü, üzerinde kupon taşıyıp taşımadıklarına göre sınıflandırılır.

Banka Bonolarının Temel Özellikleri Nelerdir?

Banka bonolarının temel özellikleri 7 tanedir. Bunlar;

• Vadesi 60 günden az olmayan borçlanma aracı türü olması, banka bonolarının temel özelliklerinden biridir.
• Vadesi 360 günden çok olmayan borçlanma aracı türü olması, bu borçlanma aracı türünün temel özellikleri arasında yer alır.
• Devlet tahvillerine göre ekstra getiri olanağı sağlayan borçlanma aracı türü olması, söz konusu olan borçlanma aracı türünün temel özellikleri arasında yer almaktadır.
• Hazine bonolarına göre ekstra getiri olanağı sağlayan borçlanma aracı türü olması, banka bonolarının temel özelliklerinden biridir.
• Vergi avantajı sağlayan borçlanma aracı türü olması, bu borçlanma aracı türünün temel özellikleri arasında yer alır.
• Likidite avantajı sağlayan borçlanma aracı türü olması, söz konusu olan borçlanma aracı türünün temel özellikleri arasında yer almaktadır.
• İkincil piyasalarda işlem gören borçlanma araçları türü olması, bu borçlanma aracı türünün temel özellikleri arasında yer alır.

Finansman bonoları, kısa vadeli fon ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile ihraç edilen borçlanma aracı türüdür.

Finansman Bonolarını İhraç Eden Kurum Ve Kuruluşlar Nelerdir?

Finansman bonolarını ihraç eden kurum ve kuruluşlar 3 tanedir. Bunlar;

• Büyük ölçekli işletmeler, finansman bonolarını ihraç eden kurum ve kuruluşlardan biridir.
• Bankalar, bu borçlanma aracı türünü ihraç eden kurum ve kuruluşlar arasında yer alır.
• Finans kuruluşları, söz konusu olan borçlanma aracı türünü ihraç eden kurum ve kuruluşlar arasında yer almaktadır.

Özel sektör tahvilleri, uzun vadeli fon ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile anonim şirketler tarafından ihraç edilen borçlanma aracı türüdür.

Özel Sektör Tahvillerinin Temel Özellikleri Nelerdir?

Özel sektör tahvillerinin temel özellikleri 3 tanedir. Bunlar;

• Vadesi 360 günden az olmayan borçlanma aracı türü olması, özel sektör tahvillerinin temel özelliklerinden biridir.
• Sabit faiz oranları kullanılabilen borçlanma aracı türü olması, bu borçlanma aracı türünün temel özellikleri arasında yer alır.
• Değişken faiz oranları kullanılabilen borçlanma araçları türü olması, söz konusu olan borçlanma aracı türünün temel özellikleri arasında yer almaktadır.

Varlık teminatlı menkul kıymetler(VTMK), teminat varlıklar karşılığında bazı kamu kurum ve kuruluşlar tarafından ihraç edilen borçlanma aracı türüdür. Söz konusu olan borçlanma aracı türü, hem halka arz edilerek satılabilen hem de halka arz edilmeden satılabilen bir borçlanma aracı türüdür.

Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler(VTMK)’i İhraç Eden Kurum Ve Kuruluşlar Nelerdir?

Varlık teminatlı menkul kıymetler(VTMK)’i ihraç eden kurum ve kuruluşlar 5 tanedir. Bunlar;

• Bankalar, varlık teminatlı menkul kıymetler(VTMK)’i ihraç eden kurum ve kuruluşlardan biridir.
• Finansal kiralama şirketleri, bu borçlanma aracı türünü ihraç eden kurum ve kuruluşlar arasında yer alır.
• Finansman şirketleri, söz konusu olan borçlanma aracı türünü ihraç eden kurum ve kuruluşlar arasında yer almaktadır.
• Factoring şirketleri, varlık teminatlı menkul kıymetler(VTMK)’i ihraç eden kurum ve kuruluşlardan biridir.
• Gayrimenkul yatırım ortaklıkları(GYO), bu borçlanma aracı türünü ihraç eden kurum ve kuruluşlar arasında yer alır.

İpotek teminatlı menkul kıymetler(İTMK), hem konut finansmanı kuruluşları(KFK) tarafından ihraç edilen hem de ipotek finansmanı kuruluşları(İFK) tarafından ihraç edilen borçlanma aracı türüdür. Söz konusu olan borçlanma aracı türü, hem halka arz edilerek satılabilen hem de halka arz edilmeden satılabilen bir borçlanma aracı türüdür.

Borçlanma Araçları Hakkında Daha Detaylı Bilgiler

Varlığa dayalı menkul kıymetler(VDMK), hem varlık finansman fonu(VFF) tarafından devir alınan varlıklara karşılık olarak hem de İpotek finansmanı kuruluşları(İFK) tarafından devir alınan varlıklara karşılık olarak ihraç edilen borçlanma aracı türüdür. Bu borçlanma aracı türü, hem halka arz edilerek satılabilen hem de halka arz edilmeden satılabilen bir borçlanma aracı türüdür.

İpoteğe dayalı menkul kıymetler(İDMK), hem konut finansmanı kuruluşları(KFK) tarafından devir alınan varlıklara karşılık olarak hem de ipotek finansmanı kuruluşları(İFK) tarafından devir alınan varlıklara karşılık olarak ihraç edilen borçlanma aracı türüdür. Söz konusu olan borçlanma aracı türü, hem halka arz edilerek satılabilen hem de halka arz edilmeden satılabilen bir borçlanma aracı türüdür.

Gelir ortaklığı senetleri(GOS), geliri kamu ortaklığı fonu(KOF)’na aktarılmak üzere Türkiye Cumhuriyeti Hazine Müsteşarlığı (TCHM) tarafından çıkarılan borçlanma aracı türüdür. Bu borçlanma aracı türü kamuya ait olan ulaşım, haberleşme, köprü, baraj, karayolu, demiryolu gibi birbirinden farklı kesimlerin alt yapılarını ilgilendirmektedir. Söz konusu olan borçlanma aracı türü, hem gerçek kişilere hem de tüzel kişilere ‘ortaklık hakkı’ vermektedir. Gelir Ortaklığı Senetleri(GOS), değişken faizli borçlanma aracı türüdür. Bu borçlanma aracı türü, tahvil özelliği taşımaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası(TCMB) likidite senetleri, hem piyasadaki likidite(Nakit para) durumunu düzenlemek hem de açık piyasa işlemlerinin etkinliğini artırmak amacı ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından çıkarılan borçlanma aracı türüdür. Bu borçlanma aracı türü, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından en fazla 3 aylık vade de çıkarılmaktadır. Söz konusu olan borçlanma aracı türü, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından iskontolu olarak çıkarılır. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) likidite senetleri, hem birincil piyasalarda hem de ikincil piyasalarda alınıp satılan borçlanma aracı türüdür.

Gelire endeksli senetler(GES), Türkiye Cumhuriyeti Hazine Müsteşarlığı (TCHM) tarafından ilk kez 2009 senesinde ihraç edilen borçlanma aracı türüdür. Bu borçlanma aracı türünden elde edilen gelirler, kamu iktisadi teşebbüsü(KİT) statüsü içerisinde yer alan kamu kurum ve kuruluşlara aktarılmaktadır.

Gelire Endeksli Senetler(GES)’in İhraç Edilmesinin Temel Amaçları Nelerdir?

Gelire Endeksli Senetler(GES)’in ihraç edilmesinin temel amaçları 3 tanedir. Bunlar;

• Yurtiçinde bulunan tasarrufların artırılmasını sağlamak, Gelire Endeksli Senetler(GES)’in ihraç edilmesinin temel amaçlarından biridir.
• Devlet iç borçlanma senetleri(DİBS)’nin çeşitlendirilmesini sağlamak, bu borçlanma araçları türünün ihraç edilmesinin temel amaçları arasında yer alır.
• Yatırımcı tabanının genişletilmesini sağlamak, söz konusu olan borçlanma aracı türünün ihraç edilmesinin temel amaçları arasında yer almaktadır.

Gelire Endeksli Senetler(GES)’den Elde Edilen Gelirlerin Aktarıldığı Kamu Kurum Ve Kuruluşlar Nelerdir?

Gelire Endeksli Senetler(GES)’den elde edilen gelirlerin aktarıldığı kamu kurum ve kuruluşlar 4 tanedir. Bunlar;

• Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı(TPAO), gelire endeksli senetler(GES)’den elde edilen gelirlerin aktarıldığı kamu kurum ve kuruluşlardan biridir.
• Devlet Malzeme Ofisi(DMO), bu borçlanma aracı türünden elde edilen gelirlerin aktarıldığı kamu kurum ve kuruluşlar arasında yer alır.
• Devlet Hava Meydanları İşletmeleri(DHMİ), söz konusu olan borçlanma araçları türünden elde edilen gelirlerin aktarıldığı kamu kurum ve kuruluşlar arasında yer almaktadır.
• Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü(KIYEM), gelire endeksli senetler(GES)’den elde edilen gelirlerin aktarıldığı kamu kurum ve kuruluşlardan biridir.