Çin’de Kaçak Nvidia Çipleri Tamir Atölyelerine Akıyor

Çin’de kaçak Nvidia çipleri, ülkede son dönemde yaygınlaşan yonga onarım sektörünü hızla büyütüyor. ABD’nin Çin’e uyguladığı teknoloji ihracat kısıtlamaları Nvidia gibi yüksek performanslı GPU üreticilerini hedef alırken, bu yasaklar Çin’de farklı bir pazarın doğmasına neden oldu. Özellikle RTX A100, H100 ve H800 gibi yapay zekâ işlemcilerinin ülkeye kaçak yollarla getirilmesi ve tamir edilerek yeniden satılması artık sektör haline geldi.

Bu içerikte, Çin’de büyüyen kaçak Nvidia çip pazarı, bu parçaların nasıl elde edildiği, nasıl tamir edildiği ve bu sürecin küresel teknoloji savaşları üzerindeki etkilerini detaylıca ele alıyoruz.

ABD Yaptırımları ve Çin’in Yanıtı

ABD, 2022’den bu yana Çin’e gelişmiş yapay zekâ işlemcileri ve GPU ihracatını sınırlandıran düzenlemeleri yürürlüğe koydu. Bu kapsamda Nvidia’nın A100 ve H100 gibi üst seviye çiplerinin Çin’e doğrudan satışı yasaklandı. Ancak Çinli teknoloji firmaları ve devlet destekli araştırma merkezleri, yapay zekâ ve veri merkezi projelerinde bu çiplere duydukları ihtiyaç nedeniyle alternatif yollar aramaya başladı.

Sonuç? Hong Kong üzerinden ya da üçüncü ülkelerden tedarik edilen Nvidia çipleri, bozulmuş veya arızalı dahi olsa onarılarak yeniden kullanılabilir hale getiriliyor. Böylece hem maliyet düşüyor hem de ambargo deliniyor.

Kaçak Nvidia Çipler Nereden Geliyor?

Kaçak yollarla Çin’e gelen Nvidia çipleri genellikle şu kaynaklardan sağlanıyor:

• Hong Kong üzerinden özel kanallar aracılığıyla

• Tayvan, Vietnam ve Malezya gibi üretim merkezlerinden “tamirlik” statüsünde gönderilen donanımlar

• Uluslararası e-atık ticareti adı altında ülkeye sokulan hurda sunucu anakartları

• Bozulmuş ya da reddedilmiş partilerin geri dönüşümü

Bu parçalar çoğu zaman kullanılamaz halde görünse de, Çinli teknik atölyelerde özel ekipmanlarla analiz edilip yeniden işler hale getiriliyor.

Shenzhen: Yeni Nesil Tamir Merkezi

Çin’in teknoloji başkenti olarak bilinen Shenzhen, artık sadece üretim değil aynı zamanda yüksek seviye yonga onarımı konusunda da merkez haline geliyor. Özellikle Longhua ve Huaqiangbei bölgelerinde çok sayıda atölye, gelişmiş mikroskoplar, BGA sökme istasyonları ve termal görüntüleme cihazlarıyla donatılmış durumda.

Bu atölyelerde yapılan işlemler arasında:

• Çip üzerindeki lehim bacaklarının yeniden düzenlenmesi

• Hasar görmüş substratların onarımı

• Bellek modüllerinin değişimi

• Çipin yeniden test edilip doğrulanması

bulunuyor. Bu işlemler, uzman ekipler tarafından hassasiyetle yapılıyor ve cihazlar yeniden çalışır duruma getiriliyor.

Neden Nvidia?

Nvidia’nın A100, H100 ve H800 gibi çipleri, özellikle yapay zekâ modelleri (LLM), büyük veri analitiği ve yüksek performanslı bilgi işlem (HPC) için kullanılıyor. Bu çiplerin üretimi hem karmaşık hem de oldukça pahalı. Bu nedenle:

• Çinli şirketler ikinci el veya hurda çipleri bile alarak tasarruf etmeye çalışıyor

• Yasa dışı bile olsa bu çipleri temin etmek, mevcut alternatiflerden çok daha hızlı

• Çin içindeki tamir altyapısı bu ihtiyaca yanıt verebilecek seviyeye ulaştı

Yani talep yüksek, kaynak sınırlı; bu da tamir pazarını cazip hale getiriyor.

Güvenlik Riski ve Kalite Tartışmaları

Elbette bu kaçak çiplerin kullanımı pek çok riski de beraberinde getiriyor. Bunlar arasında:

• Onarılmış çiplerin performansının orijinal seviyeye ulaşmaması

• Aşırı ısınma veya kısa devre gibi donanımsal arızalar

• Siber güvenlik tehditleri: üzerinde oynanmış donanım riskleri

• Çin dışına satılmaları durumunda garanti ve orijinallik sorunları

Yani bu çipler tamir edilip yeniden kullanılsa bile, uzun vadede sistem güvenliğini tehdit edebilir. Üstelik bazı iddialara göre bu çipler, zamanla yeniden paketlenerek “yeni” ürün gibi yurtdışına da pazarlanıyor.

Küresel Etkileri: Ambargolar Ne Kadar Etkili?

Bu gelişmeler, ABD’nin teknoloji ambargolarının tam olarak amacına ulaşıp ulaşmadığını tartışmaya açıyor. Çünkü:

• Çin, sınırlamaları delmenin teknik yollarını hızla geliştiriyor

• Yonga onarımı sektörü hem istihdam hem de yeni ekonomik alan yaratıyor

• Çin dışındaki ülkeler bile bu çipleri yeniden satışta kullanabilir hale geliyor

Ambargoların etkisi kısa vadede belirgin olsa da, uzun vadede bu tür dolaylı yollarla aşılabilir olması, küresel teknoloji rekabetini daha karmaşık hale getiriyor.

Çin Devletinin Rolü

Çin devleti bu faaliyetleri doğrudan desteklemese de, göz yumduğu açıkça görülüyor. Özellikle yerli üretim hedefleri doğrultusunda:

• Onarım sektörü dolaylı olarak destekleniyor

• Yeni nesil mühendisler ve teknisyenler bu alanda yetiştiriliyor

• Üniversitelerle iş birliği içinde yeni test merkezleri açılıyor

Bu gelişmeler, Çin’in yalnızca üretim değil, aynı zamanda bakım ve kurtarma konusunda da kendi kendine yeten bir teknoloji ekosistemi oluşturduğunu gösteriyor.

Sıkça Sorulan Sorular